1-Yönetmeliğine göre Aile danışmanlığı nedir?
Aile bireylerinin içinde geliştikleri veya işlevlerini yerine getirdikleri aile sistemini veya ilişkide bulundukları diğer sosyal çevreleri değerlendirmeye dayanan ve bu anlayıştan yola çıkarak bireylere, çiftlere veya ailelere sorunlarının çözümüne dönük değişim ve gelişime yönelik özel teknik ve stratejileri içeren hizmetlerdir.
2-Aile danışma merkezi hakkında bilgi alabilir miyim?
Ailenin gelişmesi ve güçlenmesi için; bireylerinin katılımcı, üretken, kendine yeterli hale gelmesi ve sorun çözme kapasitelerinin geliştirilmesi amacıyla koruyucu, önleyici, eğitici, geliştirici, rehberlik ve rehabilite edici hizmetler veren kuruluşları.
3-Yalan söyleme konusunda anne baba olarak çocuğumuza nasıl bir yaklaşım içinde olmalıyız?
Çocuğumuza ‘’yalancı’’ diyerek onu damgalamamalıyız. Onun bir çocuk olduğunu ve hata yapma riskinin daha yüksek olduğunu bilmeliyiz. Doğru söylediğinde cezalandırılmayacağını çocuğunuza belirtin ve ceza vermeyin. Aksi halde çocuğunuz cezadan kaçmak için yalana başvurabilir. Çocuğunuzdan aşırı yüksek beklenti içerisine girmeyin, bazen çocuğun yalan söylemesine neden olan şey ailesinin yüksek beklentilerinin karşılayamamaktan dolayı ortaya çıkacak olan gerilimden korkmasıdır. Bu durumda başarısızlığını örtmek için yalana başvurabilir. Dürüstlüğünüzle çocuğunuza örnek olun. Çocuklarda 5-6 Yaşına kadar yalan daha anlaşılabilir fakat ilerleyen yaşlara rağmen sıkça yalan söylemesi devam ediyorsa bir aile danışmanından çocuk merkezli danışmanlık desteği alabilir ebeveyn tutumlarınızı tekrardan gözden geçirebilirsiniz.
4- Yetişkin ve çocuklarda teknoloji bağımlılığı belirtileri nelerdir?
Teknolojik bir alet olmadığında huzursuz olması ve bir an önce cihazla buluşma isteği.Çocuk ya da yetişkinin aile veya arkadaş aktiviteleri yerine teknolojik aletlerle vakit geçirme isteğinin fazla olması. Çocuğunuzun okulunda ki başarı grafiğinin düşüşte olması. ( Ödev yapmak yerine bilgisayarda oyun oynamak başarısının düşmesinde büyük rol oynar.) ,çocuğunuzun ekran saati için belirlediğiniz saatin dışına çıkıyor olması. Yetişkinin sorumluluklarını ihmal etmesi, iş dönüşü evde saatlerce elinden telefon vb. bırakamaması Oyun ve bilgisayar bağımlılığı konusunda iletişim çatışmaların yaşanması, eşler arasında uyumsuzluğun görülmesi yetişkinin ailesine çocuğuna ekran başında fazla zaman geçirdiği için yeterince vakit ayıramaması evde bu konuda aile içi çatışmaların yaşanması.Elektronik konusunda sınırlandırılma getirildiğinde kızgın ve saldırgan davranışlar sergilenmesi. Teknoloji ile ilgili belirtilen ekran süresi dışında daha fazla ekran sürenin arzulaması ve bu konuda kendini kontrol etmekte güçlük yaşanması ,ısrarcı bir tutum içinde olma hali.
5- Başarıyı artırma konusunda anne baba olarak nasıl davranmalıyız?
Etkili anne ve baba tutumları konusunda önce aile olarak bir kitap okumanızı tavsiye ederim Bununla birlikte çocuğun uyku düzenine, beslenmesine dikkat edin, çocuğunuzla vakit geçirin ona dokunun, öpün, sohbet edin, baş başa vakit geçirin. Çocuğunuzun duygularını ifade etmesine yardımcı olun. Onu kendinize veya başkasına benzetmeye çalışmak yerine kendi kimlik duygusunu kazandırmayı sağlayın. Olumlu yönlerini takdir edin. Çocuğunuzun sorumluluklarını yerine getirmesi için fırsat yaratın.
6-Gebelik ve annelik danışmanlığı neleri kapsamaktadır?
Gebeliğe psikolojik olarak hazırlanma, gebelikte karşılaşılan sorunlar, doğuma hazırlanma süreci anneliğe hazırlanırken yaşanan yetersizlik hissi, bebekle birlikte yeni hayata adaptasyon, doğum sonrası lohusa depresyonu, bebek sağlığı ile ilgili endişe ve kaygılar,
7-Gebelik ve annelik danışmanlığı konusunda nasıl yardım alabilirim?
Bir kadın anne olmaya ne kadar hazır olursa olsun, gebelikten itibaren başlayan süreçte birçok duygusal çalkantılar yaşamaktadır. Tüm değişikliklere ve yeni hayata adapte olmak o kadar da kolay olmamaktadır. Gebelik ve annelik danışmanlığı, bir kadının anne olmaya karar vermesi, hamileliği, doğumu ve sonrasında psikolojik destek sağlayan bir hizmettir.
8- Ödüllendirme davranışı nasıl olmalıdır?
Çocuğunuza bir sosyal beceriyi kazandırmada pekiştireçler, o becerinin yerleşmesini kolaylaştırıcı nitelikler taşır. Ödül olarak hangi davranışların, çocuğun hangi hareketlerinin ödüllendirileceğini önceden belirlemek gerekmektedir. Ödüller, yiyecek, sosyal ödüller ve öğrencilerin hoşlandığı etkinlikler olabilmektedir. Ayrıca , ödül de gerektiğinde ve doğru yerde kullanılmadığında sağlıksız sonuçlar doğurur.
9-Aile ile yapılan görüşmelerin değerlendirilmesi nasıl olmaktadır?
(a) Başvuru nedeni olan sorun: Sorun bir hastalık, bir davranış ya da bunların sonuçları ve diğer aile üyeleri üzerindeki etkileri olabilir. Her aile üyesinden sorunu tanımlaması ve çözüm üzerinde tartışılmasını istemek yararlı olacaktır.
(b) Roller ve kurallar: Ailedeki görevlerin nasıl paylaşıldığı, aile içi hiyerarşinin nasıl düzenlendiği, kuralların nasıl ve kim tarafından uygulandığı önemlidir. Başvuru nedeni olan sorunun aile içi rolleri ve kuralları nasıl etkilediği ele alınmalıdır.
(c) Duygular: Ailenin duygusal tonu değerlendirilmeli, hangi duygusal tonun aile ilişkilerinde daha ön planda olduğu, sorunun kişilerde ne tür duygular uyandırdığı ve duyguların aile içi aktarımdaki açıklık ya da gizlilik ele alınmalıdır.
(d)İletişim: Aile üyeleri arasındaki iletişimin net ya da karmaşık mesajlar içermesi, iletişimin açık ya da kapalı olması, görüşme sırasındaki tutumlar ele alınarak görülebilir. Ailenin yaşam sürecinde içinde bulunduğu dönem ve bu dönemde ne tür sorunların ortaya çıkabileceği konusu önemlidir.
(e) Üst sistemler: Ailenin diğer sistemlerde ilişkileri, ne tür destekler alabileceği, kimlerin yardımcı olacağı, diğer sistemlerle ilgili sorunlar ele alınır (4).
10- Anne baba olarak çocuğuma nasıl davranmalıyım?
11-Tuvalet eğitimi konusunda ve aile danışmanlığı alabilir miyim?
Çocukla sağlıklı iletişim konusunda ebeveynlere destek verilmeli aile içi çatışmalarının en aza indirilmesi temel alınmalıdır. Ailelerin zaman kaybetmeden destek almaları önemlidir. Beslenme alışkanlığı düzeni, günlük sıvı tüketimi düzenlenmelidir. Geceleri yatmadan en az 2 saat önce aşırı sıvı alımından kaçınılmalıdır. Akşam yemeğinden sonra ve yatmadan önce kafein, çay, kahve, kola, gazlı içecekler, kısıtlı tuzlu gıdalar ve kalsiyum alımı kısıtlanmalıdır.
12-Aile içi sağlıklı ve sağlıksız iletişim sonuçları nelerdir?
Sağlıklı aile, yoluna çıkan her türlü soruna karşın büyümeye ve gelişmeye devam eden ailedir. Bu aileler işlevlerini yerine getirebilen ailelerdir. Sağlıksız işlev gösteren ailelerde; rollerin birbirine karışması, ailedeki hiyerarşinin bozulması, çatışma yönetiminde yetersizlik, problem çözme becerilerinin azlığı, iletişimde birbirine karışık mesajlar verme gibi özellikler görülür. Aile sisteminde bu tür problemler olduğunda bu durum kaçınılmaz olarak ruhsal sağlıkla ilgili problemleri de beraberinde getirmektedir. Aile bireylerinden birinde ortaya çıkan belirti aslında aile sistemindeki bu sorunlardan kaynaklanmaktadır. Ailedeki bireylerin bireyselleşme veya ilişkilerdeki içiçe geçme düzeyi, ailenin esnek ya da katı olan yapısı, aile üyelerinin rollerinin net olup olmaması gibi özellikler ailenin sağlıklı ya da sağlıksız işleyişini etkileyebilmektedir.
13- Çiftlerin öfke ve gerginliğin duygularını fark edebilmeleri ve bu duygular ile başa çıkma becerilerini güçlendirme konusunda ailelere danışmanlık desteği nasıl olmalıdır?
Çiftin, hangi durumlarda öfkelendiğini yazmalarını ve ardından bu durumun kısa dönemde oluşturduğu artıları kazançları ve olumsuz sonuçları yüksek sesle okumaları konusunda ev ödevi vermek.
14- Aile içi sağlıksız iletişim biçimi olarak pasif agresif davranışlar nelerdir?
Eşine karşı pasif-agresif bir tavırla öfke gösterme (ör. iletişim kurmayı reddetme, ev işleri ile ilgili iş birliği yapmayı reddetme vb.).Çiftin birisi öfkesini kontrol altına alıp hafiflettiğini düşünse bile diğer eş bu durumu tehdit algılamaya devam eder.
15 –Çiftler arası iletişim çatışmaları aileleri danışmanlık süreci içinde nasıl etkilemektedir?
Eşler arasında sık sık tartışma karşılaşılan problemler ile başa çıkmada güçlük yaşama. Tartışmalar sonrasında derin üzüntülerin yaşanması, eşlerin tartışma sırasında sık sık birbirini dinlememelerinden kaynaklı yanlış anlaşılma. Empatik anlayışa sahip olmama, Problemler konusunda genelleme yapma eşlerin birbirini yargılaması ve etiketlemesi anlaşmazlıkları spesifik problemler olarak değil de, geniş çaplı problemlerin sembolleri olarak görme (ör. sevgi ve saygı gibi temel temalar) ve haklılık mücadelesi verme ve birbirini suçlama hali.
16- Aile içi tartışmalarda ana temaların aile danışmanlığı sürecinde belirlenmesi.
Karı koca arasında yaşanan iletişimin, sağlıksız tartışmaların temel temalarını belirlemek ve aileye farkındalık kazandırmak psikoeğitim vermek ve rehabilite edici müdahalelerde bulunmak, sorunlarını çözme konusunda özgüvenlerini sağlamakla ilgili arabuluculuk yapmak oldukça önemlidir. Tartışmaları en çok etkileyen temel temaların belirlenmesinde eşlere rehberlik danışmanlık yapmak gerektiğinde arabuluculuk hizmeti vermek. (ör. yakınlık/uzaklık, saygı, sorumluluk, güç farklılıkları).Eşlerin hangi konularda kutuplaşmaya başladıklarını belirlenmesi.
17- Aile sistemi içinde birbirini suçlamaya dönük karı koca ilişkisinde suçlanan eşin duygu ve davranışlarına örnekler nelerdir?
İlişkide yaşanan iletişim kazalarında eşlerden birisi her zaman diğerini suçlar Çoğunlukla tartışmalar kendini eleştirmeden uzak daha çok karşı tarafı suçlama şeklinde olabilmektedir. Suçlanan eş, çaresizlik ve hayal kırıklığını ifade etmede iletişim sonlandırmak için girişkenlik ve yönelmeden yoksundur. Suçlanan eş, düşük öz benlik duygularını dile getirir ve diğer eş tarafından değerli görülmediğini düşünür. Suçlanan eş, kendini dışlanmış hisseder ve eşiyle etkileşimden kaçınır.
18-Eşler arası birbirini suçlamaya yönelik aile danışmanlığı konusunda bilgi almak istiyorum?
Eşleri birbirlerini suçlama yerine problemlerin çözümüne katkıda bulunmak için sorumluluk almaya teşvik etmek farklı çözüm yolları olabileceği konusuna dikkat çekme ,Geçmişte yaşanan konulara odaklanma yerine şimdiki zaman içindeki sorunları dile getirilmesi. Suçlayan eşi, uzak geçmişten gelen bir zarar için affetmeyi uygulayarak öfkeyi bırakması için cesaretlendirmek, ben dilini danışmanlık süreci içinde çiftlere uygulamalı olarak göstermek, Rol yapma ve modelleme kullanarak “ben mesajı” kullanımı için zorlayın (ör. eşin davranışını ifade etmeden önce duygu ve düşüncelerini belirtme). Evde saygılı bir iletişimi artırma yolları konusunda aile danışmanlığı yapmak ,aile sözleşmesi ve rapor hazırlamak şeklinde uygulamalar.
19- Boşanma sonrası aile danışmanlığı nasıl olmalıdır?
Çocuğun yaşantısında büyük değişikler yapılmamalıdır. Yaşanılan şehir, ev, okul belirli bir süre değiştirilmemelidir. Çocuğa okulunun ve öğretmeninin değişmeyeceği, arkadaşlarının aynı kalacağı anlatılmalıdır “Böylelikle de çocuğun bu zor kararı daha kolay benimsemesini sağlamış olursunuz. Eşler çocukla ilgili sorumluluklarını aynı şekilde devam ettirmelidirler, Anne-baba, bu süreçte çocuklarını dinlemeli, çocuklarının duygularını, düşüncelerini, ihtiyaçlarını iyi ifade etmesini sağlanmalıdır.
20- Boşanma sonrası çocuğa yönelik aile danışmanlığı nasıl olmalıdır?
Boşanmada çocuğun yaşadığı olumsuz duygular okul başarısını etkileyebilir. Bu süreçte öğretmeni ile anne ve babanın iletişimde olması durumu sade bir dil ile öğretmen ile ve okul psikoloğu ile paylaşmaları önemlidir. Çocuğun duyguları bu süreçte iniş çıkışlı olabilir, boşanma konusunda olayları bir gün anlamış gibi görünüp diğer bir gün karmaşık duygular içinde olabilirler. Boşanma sonrası eşlerin yeni yaşam düzeni oluşturmaları anne babanın boşanmayı sağlıklı bir şekilde yönetmesi çocuğun kendini güvende hissetmesini ve bu boşanma sürecinin daha rahat üstesinden gelmesini sağlar.